Kategori: Makaleler

Merhaba Müzik ve Tarih Tutkunları! Bugün sizlerle birlikte, ezgisi binlerce yüreğe dokunmuş olan Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı türküsünün ardında yatan hikâyeyi, bilimsel ve belgelere dayalı bir merakla irdeleyeceğiz. Hem tarihi veriler ışığında kökenleri, hem türkünün kültürel ve toplumsal boyutlarını, hem de neden hâlâ bu kadar güçlü bir hafıza aracı olduğunu tartışmaya açacağım. Hazırsanız başlayalım. Türkünün Kökeni: Efsane mi, Gerçek mi? Türkünün adı: “Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı”. Sözlerinde geçen Aynalı Çarşı — Çanakkale’de gerçekten var olan tarihi bir çarşı. Günümüze kadar orijinal kapısı ve kitabesiyle ulaşabilmiş bu çarşının, türküde geçtiği düşünülen mekân olduğu belirtiliyor. Ancak ne var ki, çarşının kitabesinde “Aynalı…

“Sevk etmek” Kelimesinin Anlamı Nedir? – Tarihsel ve Güncel Bir İnceleme Türkçenin zengin kelime dünyasında, bir fiil olarak karşımıza çıkan “sevk etmek” ifadesi, yalnızca günlük kullanımda değil; dilin tarihsel gelişimi, etimolojisi, anlam evrimi ve akademik tartışmalarda da ilgi çekici bir kavramdır. Bu yazıda, kelimenin anlamını T Türk Dil Kurumu (TDK) kaynaklı olarak aktarırken, kökenine ve günümüzdeki kullanımına da ışık tutarak, kelimenin tarihsel arka planını ve güncel tartışmalarını ele alacağız. Kökeni ve Tarihsel Gelişimi Öncelikle, “sevk” köküne baktığımızda; bu kelime Arapça sawḳ (سوق‎) kökünden türemiştir. Bu Arapça terim “gütme, sürme” anlamlarına gelir. :contentReference[oaicite:1]{index=1} Osmanlı döneminden itibaren Türkçede “sevk” ve “sevk etmek”…

Sadık Kabaca Hangi Takımda Oynuyor? Toplumsal Yapılar ve Bireysel Kimlik Üzerine Bir İnceleme Giriş: Toplumsal Yapıları ve Bireysel Kimlikleri Anlamaya Çalışan Bir Araştırmacının Samimi Bakışı Futbol, yalnızca bir spor dalı olmanın ötesinde, kültürel bir fenomendir. Toplumlar futbolu, bir kimlik aracı olarak kullanır ve her bir oyuncu, bu büyük yapının bir parçası haline gelir. Sadık Kabaca gibi bir oyuncu üzerinden yapacağımız toplumsal analiz, yalnızca spor dünyasında değil, daha geniş bir perspektifte toplumsal yapılar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratiklerin nasıl iç içe geçtiğini anlamamıza yardımcı olabilir. Futbolun ve takımların etrafındaki sosyal bağlam, bireylerin kimliklerini nasıl şekillendirdiği konusunda bize önemli ipuçları verir. Sadık…

Su Moleküllerinin Akışkan Olmasını Sağlayan Kuvvet Nedir? Su, hayatın temel taşıdır; her bir damlası, dünya üzerindeki yaşam için vazgeçilmezdir. Hepimiz, bir su damlasının bir yerden başka bir yere nasıl aktığını ve her zaman sıvı halde kaldığını gözlemlemişizdir. Peki, su moleküllerinin bu kadar akışkan olmasını sağlayan nedir? Bu sorunun cevabı, suyun moleküler yapısında gizlidir ve günlük yaşamda bile karşımıza çıkan çok ilginç bir kuvvetin rolü vardır: hidrojen bağları. Moleküllerin Dünyasında: Su ve Kuvvetlerin Dansı Su, H2O kimyasal formülüyle bilinir. Yani her bir su molekülü, iki hidrojen (H) atomu ve bir oksijen (O) atomundan oluşur. Bu küçük ama güçlü moleküller arasındaki ilişkiler,…

Mustafa Kemal Atatürk’ün Selanik’teki Eğitim Hayatı: Geleceğe Etkileri ve Vizyoner Bir Bakış Selanik, 1881 yılında Mustafa Kemal’in dünyaya geldiği şehir. Bu tarihi kent, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemine tanıklık etmiş ve bugünkü Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün eğitim hayatına büyük bir katkı sağlamıştır. Peki, bu eğitim süreci, ilerleyen yıllarda sadece Atatürk’ü değil, tüm Türkiye’yi nasıl şekillendirdi? Selanik’teki okullar ve Atatürk’ün bu okullarda edindiği bilgi birikimi, gelecekteki liderlik vasıflarını ve vizyonunu nasıl etkiledi? Bu yazı, sadece geçmişe ışık tutmakla kalmayacak, aynı zamanda bu eğitim sürecinin geleceğe olan etkilerini de tartışacak. Mustafa Kemal’in Eğitim Hayatına Başlangıç Mustafa Kemal, ilk olarak Selanik’teki şehirdeki…

Nefîs Ne Demek TDK? Siyaset Bilimi Perspektifinden Bir İnceleme Bir siyaset bilimci olarak, toplumların ve bireylerin arasındaki güç ilişkilerini, iktidar yapılarını ve toplumsal düzeni anlamaya çalışırken, kelimelerin ve terimlerin ardındaki derin anlamları da sorgulamak gerekiyor. “Nefîs” kelimesi, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından “öz” veya “can” olarak tanımlanır; ancak siyaset bilimi perspektifinden bakıldığında bu basit tanımın çok daha ötesinde bir anlam taşır. Çünkü dil, sadece iletişimi sağlamakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal yapıları, ideolojileri ve güç dinamiklerini şekillendirir. Bu yazıda, “nefîs” kelimesi üzerinden toplumsal yapılar, iktidar ilişkileri ve demokratik katılım üzerine bir analiz yaparak, kelimelerin toplumsal etkisini keşfedeceğiz. İktidar ve Güç İlişkileri:…

Hücre Dışındaki Sıvıda Hangi İyonların Konsantrasyonu Yüksektir? Bir Hikâye Üzerinden Anlayalım Hikayemize başlamadan önce, bir an durup derin bir nefes almanızı istiyorum. Kendinizi bir bilim kurgu dünyasında, hücrelerin içinde ve etrafında gezinirken hayal edin. Burası, hayatın çok küçük, çok gizli ama bir o kadar da önemli bir noktasında, mikroskobik bir yolculuk yapacağımız bir yer. Duygularınızla, düşündüklerinizi harmanlayarak bir yolculuğa çıkıyoruz… Düşünsenize, bir gün iki eski dostun yolları kesişir. Ahmet ve Ayşe… Her ikisi de birbirinden farklı dünyalarda yaşar. Ahmet çözüm odaklı, her şeyi bir problem olarak görür ve ona stratejik bir çözüm arar. Ayşe ise ilişkileri, duyguları, bağlantıları önemser, her…

Fason Ne Anlama Gelmektedir? – Tarihsel Bir Perspektif ve Toplumsal Dönüşümün İzinde Tarihi anlamak, sadece geçmişin bir anlatısı değil; aynı zamanda bugüne nasıl şekil verdiğini, toplumların ve bireylerin zaman içindeki değişimlerini incelemektir. Geçmişin izlerini takip ederek, günümüzle kurduğumuz bağlar, bizlere sadece dönemin sosyal, ekonomik ve kültürel yapısını anlamanın kapılarını aralamaz, aynı zamanda geleceğe dair önemli ipuçları sunar. “Fason” kelimesi, tarihsel süreçlerin, ekonomik dönüşümlerin ve toplumsal yapıların bir araya geldiği bir kavram olarak karşımıza çıkar. Peki, fason ne anlama gelir? Bu terim, yalnızca ticaret dünyasında değil, toplumsal değişimlerin ışığında da önemli bir yer tutar. Fason Terimi ve Tarihsel Süreci Fason, dilimize…

Damar Ne İş Yapar? Geleceğe Dair Vizyoner Bir Bakış Damarlar, vücudumuzun görünmeyen kahramanlarıdır. Peki, damarlar ne iş yapar? Bugün sağlıklı yaşamı, gelişen tıbbı ve geleceğin teknolojilerini düşündüğümüzde, damarların rolü sadece fiziksel değil, aynı zamanda toplumsal ve teknolojik bir dönüşüm sürecine girmiştir. Damarların işlevini ve onların gelecekteki etkilerini anlamak, sadece biyolojik bir sorudan öte, insan sağlığının evrimi ve toplumların refahı açısından önemli bir sorudur. Gelecekte, damarlarımızla ilgili nasıl yenilikler görebiliriz? Erkekler genellikle bilimsel ve stratejik açıdan bu soruyu ele alırken, kadınlar insan sağlığı ve toplumsal etkiler üzerinden bakacaklardır. Hep birlikte, damarların gelecekteki potansiyeline dair beyin fırtınası yapalım! Damarlar Ne Yapar? Damarlar,…

Elcek Nedir? Psikolojik Bir Mercekten İnsan Davranışlarını Anlamak İnsan davranışları, bazen dışarıdan bakıldığında basit ve anlaşılır gibi görünse de, derinlemesine incelendiğinde karmaşık ve çok katmanlı bir yapıya sahiptir. Psikolog olarak her gün karşılaştığım insan davranışlarının ardındaki motivasyonları, duyguları ve düşünce süreçlerini anlamaya çalışırken, her yeni durum bana insan ruhunun ne kadar şaşırtıcı ve bir o kadar da öngörülemez olduğunu hatırlatıyor. Bugün, dilin içerisinde bazen gözden kaçabilen ancak oldukça derin psikolojik anlamlar taşıyan bir terimi, “elcek” kelimesini ele alacağım. TDK’ye göre “elcek”, kişinin üzerine düşen işi yapmaya yönelik gösterdiği küçük ve önemsiz gayretleri tanımlar. Peki, “elcek” gibi bir davranışın psikolojik boyutları…