İmam Nikahı Nedir? Ne Anlama Gelir?
İmam nikahı, İslam dinine göre, bir imam veya yetkili bir din görevlisi huzurunda, şahitlerin katılımıyla gerçekleştirilen dini bir evlilik akdidir. Bu nikah, İslam hukukuna göre geçerli kabul edilse de, Türkiye’deki mevcut yasalara göre resmi bir geçerliliği yoktur. Resmi nikah, devlet tarafından tanınan ve hukuki sonuçlar doğuran evlilik şeklidir; imam nikahı ise yalnızca dini bir anlam taşır.
İmam Nikahının Şartları
İmam nikahının geçerli olabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:
- Rıza: Her iki tarafın da evlenmeye rızası açık ve özgür iradeyle olmalıdır.
- Şahitler: En az iki erkek veya bir erkek ve iki kadın şahit bulunmalıdır.
- Mehir: Erkek tarafından kadına verilecek olan mehir belirlenmelidir.
- Veli İzni: Kız tarafının velisinin izni gereklidir; ancak Hanefi mezhebine göre bu şart aranmaz.
- İmamın Yetkisi: Nikahı kıyan imamın dini bilgi ve yetkiye sahip olması gerekir.
İmam Nikahı ve Resmi Nikah Arasındaki Farklar
| Özellik | İmam Nikahı | Resmi Nikah |
|---|---|---|
| Hukuki Geçerlilik | Yok | Var |
| Devlet Tarafından Tanınma | Hayır | Evet |
| Şahit Sayısı | En az 2 erkek veya 1 erkek ve 2 kadın | En az 2 |
| Veli İzni | Hanefi mezhebine göre gerekmez | Gerekli |
| Mehir | Belirlenmelidir | Şart değil |
Günümüzde İmam Nikahı
Günümüzde, özellikle Türkiye’de, imam nikahı uygulaması yaygın olarak görülmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2006 yılı Aile Yapısı Araştırması’na göre, evliliklerin yaklaşık %85,9’unda resmi ve imam nikahı bir arada akdedilmiştir. Ancak, resmi nikah olmaksızın sadece imam nikahı ile evlenme oranı %3,7 olarak tespit edilmiştir. Bu durum, toplumun büyük bir kısmının hem dini hem de hukuki açıdan evliliği geçerli kılmak için resmi nikahı tercih ettiğini göstermektedir.
İmam nikahı, bazı bireyler tarafından daha kolay boşanma, dini vecibeleri yerine getirme veya toplumsal baskılardan kaçınma gibi gerekçelerle tercih edilebilmektedir. Ancak, bu uygulamanın hukuki geçerliliği olmadığı için, boşanma, nafaka, miras ve çocukların hukuki durumu gibi konularda ciddi sorunlar yaşanabilir. Bu nedenle, hem dini hem de hukuki hakların korunabilmesi için resmi nikahın da yapılması önemlidir.
Sonuç
İmam nikahı, İslam dinine göre geçerli bir evlilik şekli olmakla birlikte, Türkiye’deki mevcut yasalara göre resmi bir geçerliliği yoktur. Bu nedenle, bireylerin dini inançlarına uygun olarak imam nikahı kıymaları önemli olsa da, hukuki haklarının korunabilmesi için resmi nikahın da yapılması gerekmektedir. Hem dini hem de hukuki açıdan güvence altına alınan bir evlilik, bireylerin haklarının korunmasını ve toplumsal düzenin sağlanmasını temin eder.